Wieść Gmina Chmielnik

W trosce o zdrowie młodzieĹźy 

Gimnazjum im. Szarych SzeregĂłw w Chmielniku, w bieżącym roku szkolnym, przystąpiło do realizacji ogĂłlnopolskiego programu profilaktycznego „Trzymaj formę”. Celem tego programu jest edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych nawykĂłw wśrĂłd młodzieĹźy szkolnej i ich rodzin poprzez promocję zasad aktywnego stylu Ĺźycia i zbilansowanej diety, w oparciu o odpowiedzialność indywidualną i wolny wybĂłr jednostki.

Organizatorami programu „Trzymaj formę” jest Polska Federacja ProducentĂłw Ĺťywności oraz Główny Inspektorat Sanitarny. Szkoły przystępujące do programu otrzymały ciekawe materiały i pomoce dydaktyczne. W chmielnickim Gimnazjum koordynatorzy programu przygotowali harmonogram działań, ktĂłry realizowali sami uczniowie. KaĹźda klasa otrzymała zadanie realizacji trzech wybranych projektĂłw. PoszczegĂłlne zespoły starały się sukcesywnie prezentować swoje projekty przed całą szkołą. Pomysłowość realizacji tych zadań oraz ich wartość merytoryczna zostaną nagrodzone wyjazdem na Międzynarodowe Targi Ĺťywności.

Po co to robimy? Statystyki wskazują, iĹź większość młodzieĹźy w Polsce spędza wolny czas przed komputerem i telewizorem, ich rodzice poruszają się samochodami, rodziny nie wychodzą na wspĂłlne spacery co przyczyniło się do tego, iĹź nasz kraj zajmuje czołowe miejsce wśrĂłd krajĂłw europejskich w siedzącym trybie Ĺźycia, a co za tym idzie grozi nam otyłość. Zdarza się teĹź, iĹź wśrĂłd zalewu produktĂłw spoĹźywczych młodzi ludzie są niedoĹźywieni, gdyĹź zapychając się sklepowymi „smakołykami”, nie dostarczają swojemu organizmowi właściwych proporcji witamin, składnikĂłw mineralnych, węglowodanĂłw, białka, cukrĂłw i tłuszczĂłw niezbędnych do normalnego funkcjonowania organizmu. Takie niedobory mogą sprawić, iĹź młody człowiek jest osłabiony, ma problemy z pamięcią i koncentracją uwagi. W takim przypadku konieczna jest zbilansowana dieta, ktĂłra zawiera to wszystko co jest potrzebne organizmowi do zdrowego Ĺźycia.

Tego właśnie uczą się nasi gimnazjaliści. W ramach projektu promują więc nową piramidę żywienia, której podstawę stanowi codzienna aktywność fizyczna.

WśrĂłd przygotowanych przez uczniĂłw zadań znalazły się takie, ktĂłre prezentowały ćwiczenia fizyczne, jak gimnastyka, taniec i uprawianie dyscyplin sportowych, a takĹźe te, ktĂłre przedstawiały konkrety odnośnie zdrowego odĹźywiania. W Gimnazjum, w ramach jednego z takich zadań moĹźna było rĂłwnieĹź sprawdzić swĂłj wskaĹşnik BMI (Body Mass Index), wyraĹźony wzorem: BMI = masa ciała (kg) / wzrost (m)² ktĂłry obrazuje czy mamy prawidłową wagę. Tu, po uprzednim zmierzeniu się i zwaĹźeniu, uczniowie obliczali swoje BMI wg wzoru, a następnie sprawdzali jego zgodność w tabeli wartości granicznych tego wskaĹşnika. Otóş, jako kryterium nadwagi uwaĹźa się BMI = 25-29,9, a otyłości – BMI powyĹźej 30. Prawidłowa masa ciała mieści się w BMI = 20-25, natomiast poniĹźej 18,5 to juĹź niedowaga. Wartości te są opracowane dla dorosłych i starszej młodzieĹźy. W przypadku dzieci, metoda ta wymaga dodatkowego uĹźycia odpowiednich tabel lub siatek centylowych, uwzględniających płeć i wiek dziecka w ocenie BMI, stosowana jest przez specjalistĂłw (lekarzy, pielęgniarki szkolne).

Z taką wiedzą można było przystąpić do degustacji zdrowej żywności, zapoznać się z ciekawymi przepisami na pełnowartościowe posiłki, a także dowiedzieć się jak odczytywać i praktycznie wykorzystywać oznaczenia GDA, zawarte na opakowaniach produktów w sklepach, poruszano przy tym również prawa konsumenta. Zmienił swój asortyment także szkolny sklepik, w którym pojawiły się świeże owoce, soki warzywne i woda mineralna niegazowana.

Co powinni wiedzieć rodzice nastolatkĂłw? Otóş u młodzieĹźy, w okresie pokwitania zwiększa się zapotrzebowanie na energię (kalorie). Tak więc w grupie wiekowej 10-12 lat zalecana wartość energetyczna dziennego spoĹźycia u dziewcząt wynosi 1750-2150 kcal chłopcĂłw 1900-2350 kcal. Natomiast w grupie wiekowej 13-15 lat dziewczęta powinny spoĹźywać 1950-2400 kcal, a chłopcy w tym wieku juĹź 2200-2850 kcal dziennie. Organizm w okresie intensywnego wzrostu wymaga szczegĂłlnie dobrego odĹźywiania. Zalecane normy Ĺźywieniowe uwzględniające zapotrzebowanie na energię i podstawowe, niezbędne składniki odĹźywcze dla młodzieĹźy opracowane zostały w Polsce przez Instytut Ĺťywności i Ĺťywienia. (http://www.izz.waw.pl/wwzz/normy.html) Prawidłowe Ĺźywienie to nie tylko dostarczanie organizmowi wszystkich niezbędnych składnikĂłw pokarmowych, ale takĹźe regularność posiłkĂłw, czyli ich liczba i rozłoĹźenie w ciągu dnia. Dzieci i młodzieĹź powinny spoĹźywać średnio 4 - 5 posiłkĂłw dziennie, najlepiej o stałych porach dnia. Przerwy między posiłkami nie powinny trwać dłuĹźej niĹź 4 godziny. Rzadsze spoĹźywanie posiłkĂłw np. 3 w ciągu dnia powoduje obniĹźenie stężenia glukozy we krwi (hipoglikemię), co wywołuje uczucie głodu, zmęczenia, pogarsza koncentrację uwagi. Mogą wystąpić rĂłwnieĹź bĂłle brzucha i inne dolegliwości. Uczniowie nie spoĹźywający regularnie posiłkĂłw: częściej odczuwają osłabienie, rozdraĹźnienie, wykazują gorsze wyniki w nauce i w sprawdzianach sprawności fizycznej gorzej wywiązują się z obowiązkĂłw ucznia, niĹźej oceniają swĂłj stan zdrowia w porĂłwnaniu z rĂłwieśnikami Ĺźywiącymi się regularnie.

Ciekawostką jest to, iż ponad 80 rodzajów chorób wieku dojrzałego jak: otyłość, niedokrwienna choroba serca, nadciśnienie, cukrzyca, osteoporoza, nowotwory przewodu pokarmowego, próchnica zębów, to rezultat naszego nieprawidłowego odżywiania w dzieciństwie i w wieku dorastania.

Im wyższa świadomość młodzieży na temat zdrowego stylu życia, tym większa szansa na to, że będą racjonalnie wybierać produkty i spożywać proporcje sprzyjające ich zdrowiu oraz, że świadomie będą organizować sobie czas z dużą dawką ruchu na świeżym powietrzu. Takie jest założenie. Gimnazjum stara się inwestować w przyszłość swoich uczniów pod każdym względem, a sprawa ich zdrowia i kondycji psychofizycznej, w kontekście powyższych zagadnień, wydaje się sprawą priorytetową.

Warto więc zadbać o zdrowie młodzieży, już dziś.

Monika WĂłjcik

* W niniejszym artykule zawarto treści merytoryczne pochodzące ze strony internetowej: www.trzymajforme.pl